زمان تقریبی مطالعه: 4 دقیقه
 

امیدواری اصحاب الجنه (قرآن)





اصحاب الجنة (صاحبان باغ سوخته)، پس از مشاهده نابودى باغشان، متوجه پروردگار شده و به جاي‌گزينى باغى بهتر از بوستان سوخته‌شان امیدوار شدند.


۱ - جاي‌گزينى باغى بهتر



صاحبان باغ سوخته، پس از مشاهده نابودى باغ، به جاي‌گزينى باغى بهتر از بوستان سوخته‌شان امیدوار شدند:
• «إِنَّا بَلَوْنَاهُمْ كَمَا بَلَوْنَا أَصْحَابَ الْجَنَّةِ إِذْ أَقْسَمُوا لَيَصْرِمُنَّهَا مُصْبِحِينَ؛ ما آنها را آزموديم، همان‌گونه که «صاحبان باغ» را آزمايش کرديم، هنگامى که سوگند ياد کردند که ميوه‌هاى باغ را صبحگاهان (دور از چشم مستمندان) بچينند».
• «فَطَافَ عَلَيْهَا طَائِفٌ مِّن رَّبِّكَ وَهُمْ نَائِمُونَ؛ اما عذابى فراگير (شب هنگام) بر (تمام) باغ آنها فرود آمد؛ درحالى‌که همه در خواب بودند».
• «فَلَمَّا رَأَوْهَا قَالُوا إِنَّا لَضَالُّونَ؛ هنگامى که (وارد باغ شدند و) آن را ديدند گفتند: «حقّاً» ما گمراهيم»!

۱.۱ - مراد از «ضالون»


قرآن مى‌گوید: (هنگامى که آنها باغ خود را دیدند چنان اوضاع به هم ریخته بود که گفتند این باغ ما نیست، ما راه را گم کرده‌ایم)!
منظور از (ضالون) ممکن است گم کردن راه باغ باشد؛ و یا گم کردن راه حق؛ چنان‌که بعضى احتمال داده‌اند.
ولى معنى اول مناسب‌تر به نظر مى‌رسد.
• «عَسَى رَبُّنَا أَن يُبْدِلَنَا خَيْرًا مِّنْهَا إِنَّا إِلَى رَبِّنَا رَاغِبُونَ؛ اميدواريم پروردگارمان (ما را ببخشد و) بهتر از آن به جاى آن به ما بدهد؛ چراکه ما به او علاقه‌منديم!».

۱.۲ - مراد از «عَسَى ... رَاغِبُونَ»


و معناى آیه (عَسَى رَبُّنَا أَن يُبْدِلَنَا خَيْرًا مِّنْهَا إِنَّا إِلَى رَبِّنَا رَاغِبُونَ) این است که صاحبان باغ بعد از آنکه به ظلم و طغیان خود متوجه شدند گفتند: اى واى بر ما که ما مردمى متجاوز از حد بودیم، و پا از گلیم عبودیت فراتر نهادیم، براى اینکه براى پروردگار یکتاى خود اثبات شریک کردیم، و او را یگانه در ربوبیت ندانستیم، و ما امیدواریم پروردگارمان بهتر از آن جنت که طائفى از عذاب، سیاهش کرد و سوزاند، چیزى به ما بدهد، چون ما دیگر از هر چیزى دیگرى دل بریدیم، و دل به او بستیم.

۲ - توجه و رغبت به پروردگار



توجه و رغبت صاحبان باغ سوخته به پروردگار، سبب اميدوارى آنان به جاي‌گزينى باغى بهتر از بوستان سوخته آنان می‌شود:
• «إِنَّا بَلَوْنَاهُمْ كَمَا بَلَوْنَا أَصْحَابَ الْجَنَّةِ إِذْ أَقْسَمُوا لَيَصْرِمُنَّهَا مُصْبِحِينَ؛ ما آنها را آزموديم، همان‌گونه که «صاحبان باغ» را آزمایش کرديم، هنگامى که سوگند ياد کردند که ميوه‌هاى باغ را صبحگاهان (دور از چشم مستمندان) بچينند».
• «فَطَافَ عَلَيْهَا طَائِفٌ مِّن رَّبِّكَ وَهُمْ نَائِمُونَ؛ اما عذابى فراگير (شب هنگام) بر (تمام) باغ آنها فرود آمد؛ در حالى که همه در خواب بودند».

۲.۱ - مراد از «طائف»


(طائف) از ماده (طواف) در اصل به معنى کسى است که بر گرد چیزى مى‌گردد، ولى گاه کنایه از بلا و مصیبتى است که در شب روى مى‌دهد، و منظور در اینجا همین است.
• «عَسَى رَبُّنَا أَن يُبْدِلَنَا خَيْرًا مِّنْهَا إِنَّا إِلَى رَبِّنَا رَاغِبُونَ؛ اميدواريم پروردگارمان (ما را ببخشد و) بهتر از آن به جاى آن به ما بدهد؛ چراکه ما به او علاقه‌منديم!».

۳ - پانویس


 
۱. قلم/سوره۶۸، آیه۱۷.    
۲. قلم/سوره۶۸، آیه۱۹.    
۳. طبری، محمد بن جریر، جامع البیان، ج۲۳، ص۵۴۳ ۵۴۴.    
۴. قلم/سوره۶۸، آیه۲۶.    
۵. فخررازی، محمد بن عمر، التفسیر الکبیر، ج۳۰، ص۶۰۹.    
۶. مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج۲۴، ص۳۹۹.    
۷. قلم/سوره۶۸، آیه۳۲.    
۸. طباطبایی، محمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، ترجمه موسوی همدانی، ج۱۹، ص۶۲۸.    
۹. قلم/سوره۶۸، آیه۱۷.    
۱۰. طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ج۱۰، ص۹۲.    
۱۱. قلم/سوره۶۸، آیه۱۹.    
۱۲. مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج۲۴، ص۳۹۵.    
۱۳. قلم/سوره۶۸، آیه۳۲.    


۴ - منبع



مرکز فرهنگ و معارف قرآن، فرهنگ قرآن، ج۳، ص۴۱۱، برگرفته از مقاله «امیدواری اصحاب‌ الجنة».    






آخرین نظرات
کلیه حقوق این تارنما متعلق به فرا دانشنامه ویکی بین است.